MMA – Metal Arc Welding
(Spawanie elektrodami otulonymi)
Spawanie elektrodą MMA to metoda skupiona na użyciu topliwej elektrody stworzonej z właściwego rdzenia pokrytego specjalną otuliną. Za sprawą połączenia efektywności, wszechstronności pracy, a także możliwości realizacji zróżnicowanych projektów jest ona uznawana za najbardziej uniwersalną technikę spawalniczą.
Przebieg spawania metodą MMA:
- Pomiędzy elektrodą, a elementami łączonymi powstaje łuk, wytwarzany przez prąd elektryczny.
- Pod wpływem oddziaływania wysokiej temperatury dochodzi do zajarzenia łuku (końcówka elektrody dotyka materiału spawanego). Efektem przenoszenia kropli do jeziorka spawalniczego przez stworzony łuk jest topnienie elektrody (otulina elektrody ulega rozkładowi).
- Powstaje gaz osłonowy wraz ze zmniejszającym prędkość stygnięcia spoiny żużlem, który należy potem usunąć.
Zalety decydujące o uniwersalizmie metody MMA
- możliwość łączenia zróżnicowanych materiałów, zarówno tych kolorowych (np. stali nierdzewnej, żeliwa, aluminium), jak też stali czarnej;
- w przeciwieństwie do spawania metodą MIG czy MAG, funkcjonalność MMA sprawia, iż czynniki pogodowe (np. silny wiatr, deszcz) nie uniemożliwiają procesu spawania;
- do tej techniki spawalniczej, poza podstawowymi środkami ochrony pracy, dodatkowy ekwipunek (np. regulator gazu, dodatkowe przewody, butla z gazem) nie są niezbędne;
- znaczna wytrzymałość powstałych spoin;
- potencjalna naprawa elementów żeliwnych;
- proces ten jest możliwy do realizacji niezależnie od elementów łączonych podczas wykorzystania elektrody otulonej, pozycji operatora bądź miejsca pracy.
Grubość elektrody – jak ją dobrać?
| Grubość materiału | Średnica elektrody |
| od 1 mm do 2,5 mm | 1,6 mm |
| od 2,5 mm do 3,5 mm | 2 mm |
| od 3 mm do 5,5 mm | 2,5 mm |
| od 4 mm do 6,5 mm | 3,2 mm |
| od 6 mm do 9 mm | 4 mm |
| od 7,5 mm do 10 mm | 5 mm |
| od 9 mm do 12 mm | 6 mm |
Na co należy zwrócić uwagę decydując się na MMA?
Aby nie popełnić błędów, podczas procesu spawania należy:
- zadbać o detale techniczne (konserwacja urządzeń, BHP);
- pamiętać, aby łuk, stanowiący odległość między materiałem spawanym a elektrodą, był długości bliskiej średnicy elektrody;
- wykonywać spawanie precyzyjnie i z dbałością;
- kontrolować cały proces pod względem prędkości działania i natężenia prądu;
- używać specjalnych okularów wykorzystywanych do prac tego typu;
- optymalnie dobrać rodzaje elektrod, najbardziej uniwersalnym wyborem jest elektroda o otulinie rutylowej (R).
Rodzaje elektrod otulonych
- (A) – otulina kwaśna, która przeznaczona jest do generowania spoin o niepospolitej gładkości;
- (B) – otulina zasadowa, która przeznaczona jest do produkcji spoiwa o niepospolitej odporności na temperatury oraz elastyczności;
- (C) – otulina celulozowa, która przeznaczona jest do zewnętrznego spawania oraz pracy w trudnych warunkach atmosferycznych;
- (R) – otulina rutylowa, która przeznaczona jest do wielozadaniowości.
Elektrody kwaśne
Zasługą gładkości i płaskiego kształtu spoiny w otulinach kwaśnych jest fakt, iż złożone są one z odtleniaczy i tlenków żelaza. Zazwyczaj, jeżeli nic nie utrudnia spawania, a przy tym nie posiadają one białych wykwitów, nie potrzebują suszenia. Doskonale sprawdzają się one do pracy wielopozycyjnej (np. podolnej oraz nabocznej).
Elektrody zasadowe
Otuliny zasadowe składają się przede wszystkim z magnezu, fluorytu oraz higroskopijnego wapnia, dzięki czemu wchłaniają one wilgoć z powietrza. Zawilgocenia sprawiają, iż łuk staje się niestabilny, natomiast sama otulina odznacza się gorszymi parametrami podczas procesu wytwarzania osłony gazowej. Za sprawą tej cechy powinniśmy przechowywać takie elektrody w środowisku suchym. Gdy stosujemy elektrodę bez zawilgoceń, uzyskujemy spoinę, która cechuje się odpornością na drobne pęknięcia, a co za tym idzie – o wiele mniej kruchą niż ta pozyskana w oparciu o elektrodę rutylową. Największą wadą tego rodzaju otulin jest brak możliwości spawania w pionie, gdyż spoina będzie w takim wypadku spływać.
Elektrody celulozowe
W momencie, gdy dostęp do powierzchni spawalnej jest utrudniony lub uniemożliwiony doskonale sprawdzą się otuliny celulozowe, ponieważ świetnie radzą sobie one ze spojeniem metali w kierunku: z góry na dół. Dodatkową zaletą tych elektrod jest fakt, iż są one odporne na zmiany pogodowe i często wykorzystuje się je do prac na świeżym powietrzu. W prosty sposób zajarzają łuk, dzięki czemu perfekcyjnie przygotowana powierzchnia nie jest warunkiem koniecznym przy ich używaniu. Stosując elektrody celulozowe jesteśmy w stanie uzyskać głęboki wtop, a w związku z tym zwiększamy jakość powstałej spoiny.
Elektrody rutylowe
Otuliny rutylowe uważane są za najbardziej uniwersalny materiał do pracy, dlatego nie powinny stanowić wyzwania nawet dla początkujących spawaczy. Można nimi spawać w prawie każdej pozycji, a dzieje się tak dlatego, iż łatwo się topią. Ich ogromną zaletą jest możliwość ich zastosowania w łączeniu niewielkich elementów, naprawach czy wykonywaniu prac serwisowych. Oprócz tego żużel, który pozostawiają te elektrody nie jest trudny do usunięcia. Wadą otulin rutylowych jest natomiast kruchość, dlatego podczas spawania elementów narażonych na większe wibracje bezpieczniej jest korzystać z innych elektrod (np. zasadowych).
Praktyczne zastosowanie spawania MMA:
Głównymi gałęziami przemysłu, w których wykorzystuje się spawanie elektrodą otuloną są branże: produkcyjna (przy niezbędnym spawaniu elementów), budowlana (przy aktywnościach instalacyjnych na placu budowy) i sektor stoczniowy (przy uniwersalnym tworzeniu spawów). Ponadto spawanie metodą MMA jest także bardzo popularne w mniejszych projektach (np. mniejsze prace naprawcze, realizacje hobbystyczne).
Najpopularniejsze pytania
Czy spawanie elektrodami otulinowymi jest uniwersalne?
Za sprawą połączenia efektywności, wszechstronności pracy, a także możliwości realizacji zróżnicowanych projektów jest ona uznawana za najbardziej uniwersalną technikę spawalniczą.
Jak dobrać grubość elektrody otulinowej?
Aby prawidłowo dobrać grubość elektrody należy zmierzyć grubość elektrody w stosunku do grubości średnicy elektrody.
Gdzie stosuje się elektrody otulone?
Głównymi gałęziami przemysłu, w których wykorzystuje się spawanie elektrodą otuloną są branże: produkcyjna, budowlana i sektor stoczniowy.
Które elektrody są najlepsze do spawania MMA?
Najbardziej uniwersalnym wyborem jest elektroda o otulinie rutylowej (R).
